Zaobserwuj mnie, aby być na bieżąco i zobaczyć jak pracuję

Sprawdź moje media społecznościowe

Autor : Maciej Kowalski

Trener personalny > Blog > Treningi >

Kontakt ze mną

dane kontaktowe

Maciej Kowalski

tel. 661 499 583

e-mail.maciejkowalskitrener@gmail.com

Odżywianie w chorobach wątroby to bardzo ważny element w powrocie do zdrowia i regeneracji wątroby, jednego z najważniejszych narządów w naszym organizmie. Tzw. dieta wątrobowa charakteryzuje się nie tylko stosowaniem produktów łatwostrawnych oraz niskotłuszczowych ale i ograniczeniem używek i higienicznym trybem życia. W artykule tym dowiesz się co jeść w poszczególnych chorobach wątroby wraz z przykładowym jadłospisem. Dodatkowo będziesz mógł skorzystać z ułożenia dla Ciebie indywidualnej diety online w tej jednostce chorobowej.

Wątroba i jej choroby

Wątroba to największy, a zarazem najważniejszy narząd w ludzkim organizmie. Waży około 1,5 kg. Należy do układu pokarmowego. Narząd ten znajduje się w prawym podżebrzu, pod przeponą. Wątrobę budują cztery płaty: czworoboczny, ogoniasty, prawy oraz lewy. Pokrywa ją otrzewna, zaś miąższ pokrywa tak zwana torebka wątrobowa. 

Warto podkreślić, że liczne procesy jakie zachodzą w wątrobie są w dużej mierze powiązane z działaniem innych układów oraz narządów.

Wątroba odpowiada miedzy innymi za:

• Przemiany białek np. powstają tu białka osocza

• Metabolizm węglowodanów – to właśnie w wątrobie zachodzi wytwarzanie, uwalnianie, a także magazynowanie glukozy

• Gospodarkę tłuszczową – przekształca węglowodany oraz białka w tłuszcze

• Detoksykację

• Syntezę 25-hydroksycholekalcyferolu

• Metabolizm amoniaku do mocznika

• Magazynowanie witamin takich jak A, D i B12, a także żelaza jako ferrytynę

• Udział w procesach immunologicznych

• Wytwarzanie żółci

Najczęstsze choroby wątroby :

• Ostre wirusowe zapalenie wątroby,

• Przewlekłe choroby wątroby,

• Alkoholowa choroba wątroby ( stłuszczenie wątroby, zapalenie wątroby, marskość wątroby

Dieta wątrobowa w ostrym wirusowym zapaleniu wątroby

Ostre wirusowe zapalenie wątroby są to zmiany zapalne oraz martwicze jakie wywołują wirusy hepatotropowe. Zmiany martwicze bardzo szybko się rozwijają. Czasami choroba przebiega bez objawów, ale mogą też wystąpić objawy takie jak: nudności, wymioty czy utrata apetytu. Co z kolei również jest bezpośrednią przyczyną zmniejszenia spożywanej żywności.

Zalecenia dietetyczne w ostrym zapaleniu wątroby

Głównym celem stosowanej diety w przypadku ostrego wirusowego zapalenia wątroby jest dostosowanie jej do potrzeb pacjenta tak by doszło do regeneracji wątroby oraz do zapewnienia podaży wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Chorzy mogą wykazywać większe zapotrzebowanie na energię, jednakże nie powinno się doprowadzać do zbyt dużego wzrostu w podaży energii. Białko powinno się podawać w ilości 1,2-1,5 g/kg m.c. Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana. Przy czym pacjenci z reguły dobrze tolerują dietę z ograniczeniem tłuszczu. Zapamiętaj, że nie wolno skrajnie obniżyć ilości tłuszczu w diecie gdyż pogarszają się wówczas walory smakowe posiłku co ma oczywiście niebagatelny wpływ na apetyt, a zarazem na ilość spożywanej żywności. Spożywaj niewielkie posiłki i zadbaj o ich częstą podaż. Podczas trwania choroby koniecznie wyklucz z diety alkohol! Ponieważ szkodzi on wątrobie wywołując działanie hepatotoksyczne. W miarę stabilizacji stanu chorego powraca się do żywienia podstawowego.

Dieta wątrobowa w przewlekłych chorobach wątroby 

Pamiętaj, że przewlekłe choroby wątroby stopniowo i poważnie uszkadzają ten narząd, dlatego też, zaburzenia jakie występują w jego funkcjonowaniu w dużej mierze zależą od stopnia zniszczenia.

Przewlekłe zapalenie wątroby jest to choroba która trwa dłużej niż okres sześciu miesięcy i przede wszystkim charakteryzuje się tym, że pojawiają się zmiany martwiczo zapalne ale wywoływane przez różne czynniki np. toksyczne, infekcyjne, immunologiczne czy metaboliczne.

Zalecenia dietetyczne w przewlekłych chorobach wątroby

Przede wszystkim żywienie osób z przewlekłymi chorobami wątroby powinno być ściśle zindywidualizowane i powinno zależeć od: wydolności wątroby, stanu odżywienia, zaburzeń metabolicznych i chorób współistniejących.

Większość pacjentów dobrze toleruje tłuszcz, jedynie Ci, którzy źle go znoszą muszą ograniczyć jego ilość do akceptowalnego poziomu. Obfite posiłki mogą powodować dolegliwości dlatego pamiętaj – jedz często i mało. Wyklucz również lub ogranicz spożywania alkoholu i innych używek.

Energia

W dużej mierze podaż energii jest uzależniona od stanu zdrowia, składu ciała, dolegliwości oraz aktywności fizycznej. U osoby z prawidłową masą ciała oraz z dobrym stanem odżywienia podaż energii powinna wynosić od 30 do 40 kcal/kg m.c./ dobę. Natomiast u pacjentów niedożywionych można zwiększyć podaż energii do 45 kcal/kg m.c./ dobę. Bywa to trudne gdyż z reguły chorzy cierpią na brak apetytu. Dlatego należy dążyć do jak największej tolerowanej przez chorego wartości energetycznej diety, tak by nie doprowadzić do wyniszczenia.

Białko

Rekomendacje są różne. Według ESPEN w przypadku wyrównanej marskości wątroby podaż białka powinna wynosić 1-1,2g/kg m.c./dobę. Natomiast w przewlekłych stanach zapalnych wątroby oraz u osób niedożywionych – 1,5g/ kg m.c./ dobę.

Tłuszcz

Jeśli dobrze tolerujesz tłuszcz nie musisz go ograniczać. Jego zawartość powinna być podobna do zalecanej ilości w żywieniu podstawowym. Jeśli natomiast po spożyciu potraw zawierających tłuszcz cierpisz na wzdęcia, biegunkę czy dyskomfort w jamie brzusznej należy zmniejszyć jego podaż. Na początku należy go znacznie ograniczyć, a po poprawie stanu zdrowia znów stopniowo wprowadzić.

Pamiętaj by wykluczyć z diety:

Smalec i słoninę a zastąpić je na przykład oliwą z oliwek, masłem czy olejami roślinnymi.

Węglowodany

Pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby dobrze tolerują węglowodany dlatego też powinny one dostarczać 45-60% wartości energetycznej diety. U niektórych pacjentów występuje nietolerancja glukozy oraz insulinooporność. Wówczas należy zwrócić uwagę by ilość cukrów prostych nie przekraczała 50g dziennie.

Osoby cierpiące na marskość wątroby mogą mieć problem z magazynowaniem glikogenu w wątrobie. Dlatego tak ważna jest u tych osób stała podaż węglowodanów. Pamiętaj wtedy by spożywać 4-6 posiłków dziennie przy czym jeden z nich powinien być spożywany późnym wieczorem.

Błonnik

Jeśli źle tolerujesz błonnik należy zmniejszyć jego ilość w diecie tak by mógł być przez Ciebie tolerowany. Aby zwiększyć jego tolerancję można stosować takie techniki jak: przecieranie, rozdrabnianie, gotowanie, wybieranie produktów owsianych i młodych warzyw).

Witaminy i składniki mineralne

Bardzo często u osób z chorobami wątroby spotyka się niedobory witamin oraz składników mineralnych. Co wynika między innymi z zaburzeń trawienia i wchłaniania tłuszczu, trudnościami z magazynowaniem ich w wątrobie czy po prostu zaburzeń ich syntezy. Osoby które cierpią na cholestatyczne zaburzenia wątroby SA szczególnie narażone na niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz wapnia. Podobnie jak osoby z alkoholową chorobą wątroby u których obserwuje się niedostatek witaminy B1, C, kwasu foliowego, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, cynku czy magnezu.

Suplementację powinno się włączyć tylko wówczas gdy klinicznie potwierdzono niedobory danych składników mineralnych i witamin najlepiej pod kontrolą specjalisty.

Dieta w alkoholowej chorobie wątroby

To właśnie w wątrobie dochodzi do przemian alkoholu. Dlatego też istnieje ścisły związek pomiędzy ilością spożywanego alkoholu a chorobami wątroby. Nadużywając alkoholu można uszkodzić ten ważny narząd doprowadzając między innymi do alkoholowego zapalenia wątroby, stłuszczenia wątroby czy alkoholowej marskości wątroby.

Dieta w alkoholowym stłuszczeniu wątroby

Głównym zaleceniem jest wykluczenie alkoholu. To ono może przyczynić się do zahamowania postępu choroby. Dodatkowo czynnikiem wspomagającym może być ograniczenie podaży tłuszczu.

Dieta w alkoholowym zapaleniu wątroby

W przypadku tego schorzenia dieta powinna być dostosowania do wydolności narządu. Oczywiście należy wykluczyć alkohol – główne zalecenie. Na początku powinno się pacjenta poddać ocenie stanu odżywienia. Jeśli występują niedobory witamin i składników mineralnych może być konieczna suplementacja (należy skonsultować ze specjalistą). Jeśli u pacjenta występuje niedożywienie białkowo-energetyczne wówczas należy zwiększyć ilość białka i energii w diecie. By zapobiec ewentualnej hipoglikemii należy spożywać posiłek ostatni późnym wieczorem.

Dieta w marskości wątroby

Przede wszystkim należy ograniczyć alkohol. Zapotrzebowanie energetyczne sięga 30-40 kcal/ kg m.c./ dobę. Jeśli występuje infekcja bądź niedożywienie należy zwiększyć zapotrzebowanie energetyczne. Ilość białka powinna wynosić 1-1,2 g/kg m.c./dobę. Jeśli występuje insulinoopornoość bądź cukrzyca należy zastosować się do zaleceń żywieniowych, które są rekomendowane w terapii tej choroby. Węglowodany powinny stanowić 50-60% wartości energetycznej diety. Warto pamiętać by ilość spożywanych węglowodanów była stała, pomoże Ci to utrzymać glikemię na odpowiednim poziomie. Jeśli dobrze tolerujesz tłuszcz nie ograniczaj go. Zalecana ilość posiłków to 4-6 w ciągu doby przy czym ostatni powinien być spożywany późnym wieczorem i powinien obfitować w węglowodany.

Dieta wątrobowa w wodobrzuszu

To nic innego jak gromadzenie się płynu w jamie otrzewnej co ma związek z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej. Postępowanie dietetyczne obejmuje:

- zwiększenie o 10% wartości energetycznej diety

- podawanie białka w ilości 1,2-1,5g /kg m.c. / dobę

- ograniczenie podaży sodu w diecie do 2000 mg/dobę ( na przykład zamiast soli kuchennej zastosuj sól o obniżonej zawartości sodu)

- jeśli występuje hiponatremia ogranicz podaż płynów

Kiedy wodobrzusze ustąpi ogranicza się płyny do 1,5l na dobę oraz podaż sodu do 2000mg/dobę. W wyniku tego połączenia pacjent jest chroniony przed kolejnymi epizodami gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej.

Dieta wątrobowa w niedożywieniu

Osoby z chorobami wątroby są wyjątkowo narażone na wystąpienie niedożywienia. Do rozwoju tego procesu przyczyniają się: zmniejszony apetyt, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia wchłaniania i trawienia czy niewłaściwe modyfikacje diety – dlatego warto zasięgnąć porady eksperta.

Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu

- podaż energii – 35-40 kcal/kg m.c./ dobę

- ilość białka – 1,2 -1,8g/kg m.c./dobę

- dodać przekąski

- jeśli zachodzi taka potrzeba wdrożyć suplementację

- jedz posiłki często i niewielkie objętościowo

- tłuszcze – 30% udział energii

- węglowodany – 50-55% udział energii

Co jeść w chorobach wątroby ? Produkty zalecane i przeciwwskazane

Jadłospis w diecie wątrobowej

I śniadanie

jajecznica na parze ( chyba że Twoja jednostka chorobowa przebiega z zastoje żółci wtedy z niej zrezygnuj!), graham z masłem, kawa zbożowa z mlekiem, mandarynka

II śniadanie

pieczywo niskobiałkowe z masłem, konfitura bez pestek (kanapki); słaba herbata

Obiad

Krupnik przetarty z mlekiem

Składniki

Pęczak– pół szklankiwoda– jeden litrmleko– jedna szklankaziemniaki– pięć sztukmarchew– trzy sztukipor– jedna sztukamasło– jedna łyżkajeden suszony grzybziele angielskie– trzy ziarnaliść laurowy – jeden

Sposób przygotowania:

Przepis na krupnik nie jest skomplikowany, czas przygotowania to około 45 minut.

• Najpierw płuczemy pęczak. Zalewamy wodą i mlekiem i całość gotujemy.

• Dodajemy suszony grzyb co sprawi, że zupa będzie miała niesamowity aromat. Następnie do garnka wrzucamy ziele angielskie i liść laurowy.

• Czekamy kwadrans. Dodajemy pokrojoną w kostkę marchewkę i pokrojonego w plastry pora.

• Po kolejnym kwadransie dodajemy pokrojone w kostkę ziemniaki i gotujemy 15 minut.

• Na koniec dodajemy masło.

Podwieczorek

Kisiel owocowy

Składniki:

• owoce: np. 1/2 szklanki jagód

• 3 szklanki zimnej wody

• około 3 łyżeczek cukru

• 3 płaskie łyżeczki mąki ziemniaczanej (+ więcej do uzyskania odpowiedniej gęstości kisielu)

Sposób przygotowania:

• Do rondelka włożyć jagody zalać 2 i 1/2 szklanką wody, dodać cukier i zagotować. Gotować przez około 2 minuty.

• Mąkę ziemniaczaną rozprowadzić w pozostałej 1/2 szklance zimnej wody i dodać do zagotowanych, wrzących owoców. Zagotować i odstawić z ognia do wystudzenia.

• Jeśli po zagotowaniu kisiel nie będzie gęsty należy rozprowadzić kolejną łyżeczkę mąki ziemniaczanej w bardzo niewielkiej ilości zimnej wody, a następnie dodać ją do kisielu, wymieszać i zagotować.

Kolacja: ryż z przecierem jabłkowym; napój z marchwi z miodem

Ryż z przecierem jabłkowym

Składniki:

• 2  średnie jabłka

• 100 g ryżu

• 2 łyżeczki cukru waniliowego

• 1 łyżka cukru

• 1 łyżeczka cynamonu 

• 1 łyżka masła

Sposób przygotowania:

Na początku, ryż ugotuj według przepisu na opakowaniu. Jabłka obierz i  zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Tak przygotowane jabłka smaż razem z cukrem, cukrem waniliowym i cynamonem. Smaż tak długo, aż uzyskasz konsystencję musu. Kiedy ryż jest gotowy wymieszaj go z masłem i podaj z musem jabłkowym.

Indywidualna dieta online w chorobach wątroby

Warto zapamiętać, że dieta w chorobach wątroby powinna być ściśle zindywidualizowana. Planowanie jadłospisu zależy od wydolności i stopnia uszkodzenia narządu, który jest niszczony przez konkretną jednostkę chorobową. Dlatego też zamieszczony powyżej jadłospis traktuj jako przykład natomiast jeżeli zależy ci na spersonalizowanej diecie skorzystaj z pomocy doświadczonego dietetyka i ułożonej przez niego diety. Specjalista przygotuje dla Ciebie szczegółowy plan dietetyczny z uwzględnieniem twojego obecnego stanu zdrowia, masy ciała, wieku oraz innych towarzyszących dolegliwości. Skonsultuj się z dietetykiem i zamów indywidualną dietę online.

Bibliografia

• Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, wyd. PZWL, Warszawa 2015

• Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, wyd. IŻŻ, Warszawa, 2010

• Ciborowska H, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, Warszawa 2014

Chcesz żebym Ci pomógł ?

Formularz kontaktowy

Nie przegap nowości i obserwuj mnie na social media

Polityka prywatności i regulamin serwisu

Kontakt

Tel; 661 499 583

email : maciejkowalskitrener@gmail.com

adres ; Chmielna 71, Varso Tower

00-801 Warszawa

siłownie: Zdrofit,

Współpraca online z dietetykiem 

Dietetyk online 

Dieta online

Współpraca online z trenerem

Trener personalny online

Plan treningowy online

Nazywam się Maciej Kowalski i jestem trenerem personalnym oraz dietetykiem z Warszawy. Oferuje skuteczne odchudzanie oraz poprawę kondycji i sprawności fizycznej