Zaobserwuj mnie, aby być na bieżąco i zobaczyć jak pracuję
Sprawdź moje media społecznościowe
Autor : Maciej Kowalski
Trener personalny > Blog > Treningi >
Kontakt ze mną
dane kontaktowe
Maciej Kowalski
tel. 661 499 583
e-mail.maciejkowalskitrener@gmail.com
Dieta lekkostrawna jest polecana nie tylko osobom po operacjach ale również w różnych dolegliwościach układu pokarmowego. W artykule tym przybliżę Ci co dokładnie jeść będąc na diecie łatwostrawnej a także przedstawię przykładowy jadłospis wraz z możliwością skomponowania takiej diety online.
Dieta lekkostrawna to modyfikacja diety podstawowej, czyli zasad racjonalnego żywienia. Powinna pokrywać indywidualne zapotrzebowanie energetyczne i dostarczać składników pokarmowych w takiej ilości jak dieta podstawowa. Produkty białkowe powinny pokrywać około 15% zapotrzebowania energetycznego, tłuszcze około 30%, a węglowodany około 55%. Dieta łatwostrawna różni się od diety podstawowej ograniczeniem dozwolonych do spożycia produktów.
Dietę lekkostrawną stosuje się w wielu przypadkach chorobowych oraz stanach fizjologicznych, takich jak:
Nadpobudliwość jelita grubego
Zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit
Nowotwór przewodu pokarmowego
Choroby nerek i dróg moczowych w stadium wyrównania
Infekcje połączone z wysoką gorączką
Ostre zapalenie płuc i opłucnej
Choroby układu oddechowego połączone z rozedmą płuc
Przebyty zawał mięśnia sercowego
Rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych
Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego u chorych leżących
Podeszły wiek
W zależności od przypadku chorobowego, stosuje się różne modyfikacje diety lekkostrawnej:
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu, stosowana w przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych, w chorobach miąższu wątroby (przewlekłym zapaleniu oraz marskości wątroby), w przewlekłym zapaleniu trzustki, we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego, stosowana w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w przewlekłym, nadkwaśnym nieżycie żołądka, w refluksie żołądkowo- przełykowym oraz dyspepsjach czynnościowych żołądka
Dieta łatwostrawna bogatobiałkowa, stosowana u pacjentów wyniszczonych, w chorobach nowotworowych, w rozległych oparzeniach, w zranieniach, w chorobach przebiegających z gorączką, w przypadku rekonwalescentów po przebytych chorobach
Dieta łatwostrawna niskobiałkowa, stosowana w niewydolności wątroby i nerek
Modyfikacje diety łatwo strawnej polegają nie tylko na zmianie produktów dozwolonych, ale także składu diety pod względem zawartości kalorycznej lub składników pokarmowych, np.
w przypadku chorób objawiających się wysoką gorączką, wartość energetyczna diety powinna być zwiększona nawet o 50%
przy niedokwaśnym nieżycie żołądka zalecane jest ograniczenie płynów oraz większych ilości tłuszczu i cukru
w przypadku biegunki należy uwzględnić produkty mające działanie zapierające, np. czarna herbata bez cukru, napar z suszonych czarnych jagód, rumianku, ryż, suchary, gotowana marchew, kisiele
w stanach zapalnych jelit zwiększa się podaż białka, a zmniejsza się podaż błonnika pokarmowego, tłuszczu, cukru, miodu i dżemów
w przypadku nietolerancji laktozy (czyli cukru mlecznego), ogranicza się mleko i zastępuje się je serem twarogowym, jogurtem lub kefirem
w przypadku otyłości zmniejsza się wartość kaloryczną diety
Dla kogo polecana jest dieta łatwostrawna?
Stosowanie tej diety polecane jest zarówno osobom dorosłym , jak również dzieciom oraz osobom w podeszłym wieku w czasie leczenia określonych chorób oraz dolegliwości.
Szerokie zastosowanie diety w wielu jednostkach chorobowych
Odciążenie chorych narządów
Dostarczenie odpowiednich ilości składników odżywczych, niezbędnych w leczeniu
Poprawa stanu zdrowia chorego, eliminacja niepożądanych dolegliwości
Eliminacja złych nawyków żywieniowych oraz wdrożenie prawidłowych zasad żywienia
Dieta łatwo strawna może być stosowana jako dieta odchudzająca, przy odpowiednim dostosowaniu kaloryczności
Dużo mniejsza ilość produktów spożywczych, przypraw, napojów oraz dań, które można spożywać w porównaniu z dietą podstawową
Mała różnorodność produktów dozwolonych, szczególnie pieczywa, kasz, warzyw i owoców
Ograniczenie ilości dozwolonych przypraw, co może powodować, że smaki potraw nie będą dostosowane do upodobań osoby chorej
Konieczność dokładnego zwracania uwagi na produkty spożywane, aby były one zawarte w grupie zalecanych
Konieczność rezygnacji z wielu produktów lubianych i często spożywanych
Celem diety lekkostrawnej jest dostarczenie osobie chorej wszystkich składników pokarmowych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz przyspieszenia procesu rekonwalescencji, a także unikanie produktów ciężkostrawnych, które nie są tolerowane przez organizm i mogą doprowadzić do pogorszenia stanu chorego. Zasady diety łatwo strawnej polegają na doborze produktów łatwo przyswajalnych przez organizm oraz zmianie technik przyrządzania potraw tak, aby ułatwić trawienie, zminimalizować czas zalegania pożywienia w żołądku, ograniczyć dodatek tłustych, wzdymających oraz ostrych produktów.
W diecie łatwo strawnej ważne jest także ograniczenie błonnika pokarmowego do 25 g na dobę, głównie jego nierozpuszczalnych frakcji. Z grupy pełnoziarnistych produktów dozwolone jest spożywanie pieczywa pszennego graham, jeżeli jest tolerowane przez pacjenta. Niewielkie ilości błonnika rozpuszczalnego są jednak konieczne aby usprawnić procesy trawienne oraz ułatwić wydalanie.
Ważne jest stosowanie technik kulinarnych, które zmniejszają ilość błonnika w produktach lub powodują, że błonnik nie powoduje podrażnienia jelit.
Niewielkie ilości błonnika mają:
Obrane ze skórki i pestek warzywa i owoce
Produkty gotowane
Soki i przeciery z warzyw i owoców
Miksowane i przetarte przez sito produkty
Oczyszczone produkty zbożowe, drobne kasze (np. mąka pszenna, kasza manna)
Warzywa owoce gotowane do miękkości
Spożywaj produkty i posiłki wyłącznie z grupy dozwolonych
Stosuj odpowiednie techniki kulinarne
Unikaj produktów zawierających duże ilości błonnika pokarmowego, stosuj techniki, które powodują zmniejszenie jego zawartości w produktach
Stosuj dozwolone przyprawy, zadbaj o smak potraw
Spożywaj 5 lub 6 posiłków dziennie, w niewielkich porcjach
Kolację spożywaj 2- 3 godziny przed snem
Pamiętaj o nawodnieniu organizmu- pij co najmniej 1,5 l płynów dziennie (jeśli lekarz nie zaleca inaczej)
Czym powinny się cechować przyrządzone posiłki?
Powinny być atrakcyjne pod względem wyglądu i smaczne, odpowiednio doprawione dozwolonymi przyprawami. Dodatkowo powinny być świeżo przyrządzone, aby zminimalizować ryzyko zakażeń bakteryjnych. Należy pamiętać aby nie przechowywać potraw w lodówkach zbyt długo, najlepiej przygotowywać posiłki osobno każdego dnia.
Gotowanie na parze
Gotowanie w wodzie
Duszenie z obsmażaniem bez tłuszczu na patelni do smażenia beztłuszczowego
Pieczenie w folii przezroczystej, pergaminie, naczyniach ceramicznych
Pieczenie w piekarniku, na ruszcie, w opiekaczu elektrycznym
Zagęszczanie zup i sosów żółtkiem, zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki
Rozdrabnianie produktów oraz spulchnianie np. budyniów z mięsa, kasz, warzyw lub twarogu poprzez dodatek ubitej piany z białek, namoczonej bułki i pieczenie w kąpieli wodnej
Smażenia, należy unikać potraw nasiąkniętych tłuszczem (można jedynie smażyć jajka na parze z dodatkiem niewielkich ilości masła lub oleju)
Pieczenia tradycyjnego
Odgrzewania potraw
Stosowania zasmażek
Grupa produktów |
Produkty zalecane |
Produkty zalecane w małych ilościach |
Produkty przeciwwskazane |
Nabiał |
Mleko z zawartością maksymalnie 2% tłuszczu, kefir, jogurt niskotłuszczowy, maślanka, serwatka, masło, chudy twaróg, serek homogenizowany, |
Pełnotłuste mleko, pełnotłusty jogurt, tłusty twaróg, ser podpuszczkowy o zmniejszonej zawartości tłuszczu, śmietana |
Tłuste sery dojrzewające, serek topiony, ser typu Feta, sery typu Fromage |
Produkty zbożowe |
Chleb pszenny, bułki, biszkopt, kasza manna, jęczmienna, ryż, lane ciasto, makaron nitki, kluski biszkoptowe |
pieczywo cukiernicze, graham pszenny, drożdżówki, płatki pszenne, pieczywo razowe pszenne z dodatkiem soi i słonecznika, kluski francuskie, groszek ptysiowy |
Chleb żytni świeży, chleb razowy, pieczywo chrupkie żytnie, pieczywo z otrębami, łazanki, grube makarony, kluski kładzione |
Mięso, ryby |
Chuda cielęcina, młoda wołowina, kurczak, królik, indyk, mięso gotowane, chude wędliny, szynka, polędwica drobiowa, chude ryby: dorsz, pstrąg strumieniowy, sola, morszczuk, karmazyn, sandacz, flądra, lin, okoń, szczupak, mintaj |
Parówki cielęce, ryby wędzone, wołowina, dziczyzna, chuda wieprzowina, ryby morskie: makrela, śledź, sardynka, ryby słodkowodne: leszcz |
Tłuste mięso: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczka, wędliny, konserwy mięsne, boczek, salceson, kiszka, pasztet, tłuste ryby: węgorz, łosoś, sum, karp, ryby marynowane, wędzone |
Jajka |
|
Gotowane na miękko |
Gotowane na twardo |
Tłuszcze |
Olej rzepakowy, słonecznikowym sojowy, oliwa z oliwek na surowo, masło |
Margaryny miękkie z dozwolonych olejów, |
Smalec, łój, słonina, margaryny twarde |
Warzywa |
Ziemniaki, marchew, dynia, kabaczek, pietruszka, patison, seler, pomidor bez skórki, |
Szpinak, rabarbar, kalafior, brokuły, fasolka szparagowa, groszek zielony, zielona sałata, |
Nasiona roślin strączkowych, warzywa kapustne, cebula, czosnek, por, ogórek, brukiew, rzodkiewka, kalarepa, warzywa smażone, marynowane |
Owoce |
Dojrzałe, soczyste, np. jagodowe, winogrona bez pestek, cytrusowe, dzika róża, brzoskwinie, morele, banany, jabłka |
Wiśnie, śliwki, śliwki suszone, kiwi, melon |
Gruszki, daktyle, czereśnie, kawon, owoce marynowane |
Przyprawy |
Kwasek cytrynowy, sok z cytryny, cukier, pietruszka, zielony koper, majeranek, rzeżucha, melisa |
Ocet winny, sól, pieprz ziołowy, jarzynka, Vegeta, papryka słodka, estragon, bazylia, tymianek, kminek |
Ostre przyprawy: pieprz, chili, curry, musztarda, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, gorczyca |
Gotowe potrawy |
Zupy: mleczne, rosół jarski, jarzynowa, krupnik z dozwolonych kasz, owocowa, zupy podprawiane zawiesiną z mąki i mleka
Sosy: koperkowy, cytrynowy, pomidorowy, potrawkowy, owocowy ze słodką śmietanką
Potrawy mięsne: gotowane, pulpety, budynie, potrawki
Dania mączne: pierogi leniwe, budynie z makaronu i kasz, risotto
Dania z warzyw: budynie z warzyw, warzywa gotowane, rozdrabniane, przecierane, podprawiane zawiesinami, oprószane mąką, soki warzywne
Dania owocowe: przecierane, soki, jabłka pieczone, gotowane
Desery: kisiele, budynie, galaretki z owoców, desery mleczne, kompoty, musy, suflety, soki owocowe, przeciery owocowe
|
Zupy: rosół cielęcy, kalafiorowa, ogórkowa, pieczarkowa, zaprawiana mąką i śmietaną, zaciągana żółtkiem
Potrawy mięsne: duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone w folii lub pergaminie, zapiekanki mięsne
Dania mączne: kluski francuskie, makaron z mięsem, zapiekanki z kasz
Dania z warzyw: zapiekanki warzywne, kluski ziemniaczane, surówki drobno starte z zalecanych warzyw
Desery: kremy, ciasta z małą ilością tłuszczu i jaj |
Zupy: na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, z zasmażkami, z dużą ilością śmietany, zawiesiste, tłuste, pikantne, z warzyw kapustnych, strączkowych, tłusty rosół
Sosy: grzybowy, cebulowy
Potrawy mięsne: smażone potrawy z mięsa czerwonego, drobiu oraz ryb
Dania mączne: bliny, racuchy itp.
Dania z warzyw: placki ziemniaczane, kotlety, bigos, fasolka po bretońsku, krokiety, surówki grubo ścierane, sałatki z dodatkiem majonezu, musztardy, frytki
Desery: ciasta z dużą ilością tłuszczu, torty, desery z kawą, czekoladą, batoniki, lody, chałwa, słodycze z kakao, orzechy |
Napoje |
Kawa zbożowa z mlekiem, słaba herbata czarna, ziołowa, owocowa, soki owocowe i warzywne, koktajle mleczno- owocowe, woda niegazowana |
Słaba kawa naturalna z mlekiem, |
Mocne kakao, alkohol, mocna kawa, mocna herbata, płynna czekolada, wody gazowane i słodzone, pepsi, coca-cola, |
|
|
Zadaniem diety pooperacyjnej jest dostarczenie odpowiednich ilości kalorii, składników odżywczych i witamin, aby organizm mógł w jak najkrótszym czasie uzyskać pełną sprawność. Dodatkowo po operacji, ze względu na stan organizmu zalecane jest stosowanie diety łatwo strawnej, aby odciążyć przewód pokarmowy, uniknąć niepożądanych dolegliwości, oraz aby stan zdrowia pacjenta nie uległ pogorszeniu. Żywienie pooperacyjne jest zróżnicowane w zależności od typu zabiegu. Często po operacji żywienie doustne jest niemożliwe, dlatego zastępuje się je żywieniem drogą dożylną. Jeżeli pacjent jest zdolny do spożywania posiłków drogą doustną, żywienie wdraża się początkowo poprzez spożywanie diety płynnej, papkowatej. W miarę poprawy stanu chorego, około 5 dnia po operacji wprowadza się dietę lekkostrawną o stałej konsystencji.
Spożywaj 5- 6 małych objętościowo posiłków
Zadbaj o regularność spożywania posiłków, czyli w odstępach 2- 3 godzin
Staraj się spożywać pierwszy posiłek w ciągu jednej godziny po przebudzeniu
Ostatni posiłek spożywaj 2- 3 godziny przed snem
Przyrządzaj posiłki codziennie, nie pozostawiaj ich na kolejny dzień
Przeżuwaj bardzo dokładnie każdy kęs, aby ułatwić trawienie pożywienia
Nie spożywaj produktów zabronionych w diecie łatwo strawnej oraz staraj się nie spożywać owoców na ostatni posiłek przed snem
Staraj się nie pić w trakcie posiłku, a pomiędzy nimi, aby spożyć całość zaplanowanej porcji posiłku
Wypijaj co najmniej 1,5 l płynów dziennie, głównie wody mineralnej (jeśli lekarz nie zaleca inaczej)
Do potraw stosuj tłuszcze dobrej jakości, głównie roślinne (olej rzepakowy, oliwa z oliwek i inne), najlepiej na surowo
Spożywaj dozwolone warzywa w 3- 4 posiłkach w ciągu dnia, staraj się zachować różnorodność
Pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu produktów do spożycia (dokładnie myj mięso, owoce, warzywa, obieraj ze skórki, usuwaj pestki, rozdrabniaj produkty)
Staraj się zawrzeć w codziennej diecie 2- 3 porcje chudego, naturalnego nabiału, bez dodatków smakowych
Spożywaj 2 porcje ryb tygodniowo, z grupy ryb dozwolonych
Pamiętaj o wykluczeniu z diety tłustych mięs, wędlin i innych przetworów mięsnych
Pamiętaj o zmniejszenie ilości dodawanej soli do potraw, zalecane są tylko niewielkie ilości
Unikaj ostrych przypraw, które mogą nasilać dolegliwości bólowe, stosuj przyprawy z grupy dozwolonych
Pamiętaj, że spożywanie alkoholu nie jest dozwolone
Dietę łatwo strawną z biegiem czasu możesz rozszerzać powoli o kolejne produkty, aby dojść do diety podstawowej.
Zwracaj uwagę na tolerancję produktów. Jeśli po spożyciu nowego produktu dolegliwości są nasilone, wyklucz go z diety
Pamiętaj aby każdy niepokojący objaw skonsultować z lekarzem
Śniadanie: jajecznica na oleju smażona na parze z natką pietruszki i pomidorem bez skórki, bułka pszenna, herbata owocowa
II śniadanie: koktajl na bazie jogurtu naturalnego, banana i borówek
Obiad: dorsz w ziołach gotowany na parze, ziemniaki w całości z koperkiem, warzywa gotowane oprószane mąką, woda z cytryną
Podwieczorek: jabłko pieczone z musem wiśniowym, biszkopty
Kolacja: pieczywo pszenne z masłem, wędliną drobiową, pomidorem bez skórki i natką pietruszki, kawa zbożowa z mlekiem
Potrzebujesz indywidualnie ułożonej lekkostrawnej diety ? Doświadczony dietetyk kliniczny online ułoży ją dla Ciebie z uwzględnieniem twojej masy ciała, wieku, dolegliwości zdrowotnych oraz celu jaki chcesz osiągnąć. To właśnie personalnie dobrana dla danej osoby dieta online przyniesie Ci nie tylko najlepsze rezultaty zdrowotne ale również będzie oparta na produktach które lubisz więc unikniesz monotonii i spożywania niesmacznych posiłków. Dodatkowo dietetyk przeanalizuje Twój dotychczasowy sposób odżywiania i przedstawi błędy które popełniałeś/aś wraz z przykładowymi rozwiązaniami i zmianami które powinieneś wdrożyć aby poprawić wyniki badań oraz poczuć się lepiej.
Bibliografia:
Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka- żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014: 236- 241
Chcesz żebym Ci pomógł ?
Formularz kontaktowy
Kontakt
Tel; 661 499 583
email : maciejkowalskitrener@gmail.com
adres ; Chmielna 71, Varso Tower
00-801 Warszawa
siłownie: Zdrofit,
Nazywam się Maciej Kowalski i jestem trenerem personalnym oraz dietetykiem z Warszawy. Oferuje skuteczne odchudzanie oraz poprawę kondycji i sprawności fizycznej